Waarom een kind zakgeld verdient

Blunderen met geld? Dat kan u beter als kind met een paar euro’s doen, dan als volwassene met grote bedragen. Zakgeld is leergeld, en de waarde daarvan is niet te onderschatten.

1. Is zakgeld geven een goed idee?

Zakgeld is zeker een goed idee. Het is een instrument waarmee u kinderen leert om met geld om te gaan. Alleen volstaat het niet om uw kind af en toe wat munten of biljetten toe te schuiven. Het belang van zakgeld kunt u niet los zien van de afspraken die u errond maakt.

2. Hoe maakt u 'goede afspraken’?

• Geef steeds hetzelfde bedrag op een vast tijdstip.
• Geef duidelijk aan voor welke uitgaven het zakgeld dient: wat verwacht u dat uw kind zelf betaalt?
• Stel eventueel een zakgeldcontract op, onderteken het samen en hang het op. Dan is er geen discussie mogelijk.
• Onthoud dat zakgeld geen loon is en ook geen middel om te straffen.
• Spreek af hoe lang uw kind met het zakgeld moet doen en wijk daar niet vanaf.
• Praat vooraf over de gevolgen wanneer het geld op zou zijn. Als het fout gaat, is het vaak moeilijk om de frustraties van uw kind op te vangen. Maar door duidelijke afspraken op jonge leeftijd te maken (geen geld meer voor dat festivalticket? Ai…) voorkomt u later misschien grote problemen die u als ouder ook niet meer kan oplossen.

3. Wat als uw kind het zakgeld wil spenderen aan prullen of snoep?

U hoeft het niet steeds eens te zijn met hun uitgaven. Laat ze gerust even begaan. Net door fouten te maken en - belangrijk: daarover te spreken - leren ze het meest. Daarom is het goed als u grenzen afbakent, waarbinnen uw kind kan experimenteren. Een goedbedoelde preek heeft vaak minder effect dan zelf ervaringen op te doen. Hoeveel ‘fouten’ uw kind ook maakt: als u consequent reageert, zal de lamp hopelijk vroeg of laat branden.

4. Helpt zakgeld uw kind later als volwassene ‘goede beslissingen’ maken?

Hoewel zakgeld een heel nuttig instrument is, biedt het geen waterdichte garantie dat uw kinderen later behoed blijven voor financiële misstappen. Zakgeld is geen wondermiddel, maar een onderdeel van de ruimere financiële opvoeding.

Het geven van zakgeld kan kinderen wel mee voorbereiden op financiële verantwoordelijkheid als volwassene. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat kinderen die leren sparen, budgetteren en prioriteiten stellen met hun eigen geld, een grotere kans hebben om financieel bewuste volwassenen te worden.

Het is belangrijk om als ouder of opvoeder het proces te begeleiden en financiële vaardigheden actief te onderwijzen. Hierdoor leggen ze een solide basis voor financiële besluitvorming en zelfstandigheid op latere leeftijd. Hoe kinderen later met geld omgaan is duidelijk gelinkt aan hoe hun opvoeders zelf met geld omgaan, en de mate waarin zij met kinderen over geld praten.

5. Is geen zakgeld geven ‘fout’?

Het antwoord daarop is niet zwart-wit. Als u geen zakgeld geeft, kunnen kinderen niet leren om fouten te maken en ervaringen op te doen. Al het zakgeld aan snoep opdoen, om dan te beseffen dat er niks over is voor die knuffelbeer die ze al lang willen: dat is een waardevolle les voor een 7-jarige. Zo’n ervaring doen ze beter als kind op, dan als volwassene.

Aan de andere kant heeft niet iedereen de marge om zakgeld te geven. Gelukkig zijn er andere manieren om kinderen bewust te maken van de waarde van geld. Uw kind naar de supermarkt laten gaan met een boodschappenlijstje en uw portemonnee kan ook bijzonder leerrijk zijn. Of kinderen betrekken bij een grote aankoop door prijzen te vergelijken. Een vakantiejob of een centje verdienen met een klusje is natuurlijk ook een idee.

6. Wanneer begint u er precies mee?

Met zakgeld begint u best pas als uw kind kan rekenen en de waarde van geld al wat begrijpt en aanvoelt. Een 3-jarige zal een muntstuk als speelgoed beschouwen. Maar een 6-jarige kan meestal al wat rekenen, kan de munten en biljetten herkennen én begrijpt dat geld een ’ruilmiddel’ is. Veel ouders starten daarom rond die leeftijd. In het begin zullen kinderen het zakgeld waarschijnlijk meteen willen uitgeven. Als ze ouder worden, krijgen ze meer interesse voor geld en een beter besef van tijd. Ze begrijpen dan dat je later iets groters kunt kopen als je geld opzij legt.

7. Hoeveel geeft u best?

U begint best met kleine bedragen en bouwt die met de leeftijd op. Een gezonde regel is: hoe meer zakgeld u geeft, hoe meer verantwoordelijkheden u daarbij ook overdraagt. Het bedrag hangt af van wat uw kind geacht wordt ermee te kopen: alleen speelgoed… of ook een busabonnement, kledij, lidmaatschap van de sportclub, lunch op school...?

Het bedrag hangt ook af van wat u zelf redelijk vindt, wat binnen uw budget past en de maturiteit van uw kind. Elk jaar of om de twee jaar kunt u het bedrag verhogen en aangepaste afspraken maken.

Tussen 6 en 10 jaar is een paar euro’s per week een goed richtbedrag om de basisprincipes van sparen te leren. Tussen 11 en 14 jaar kan u stilaan richting 5 tot 10 euro gaan, afhankelijk van hun interesses, activiteiten en verantwoordelijkheden. Van 15 tot 18 jaar is 10 tot 25 euro gebruikelijk. Vanaf die leeftijd kunnen jongeren bijvoorbeeld verantwoordelijk worden voor hun eigen telefoonkosten, kledij of vrijetijdsuitgaven. Zo krijgen ze stap voor stap meer autonomie en leren ze omgaan met grotere sommen.

Kies ik voor merkkleding of ‘gewone’ kledij? Koop ik een nieuwe pennenzak omdat mijn oude niet meer hip is of omdat hij echt versleten is? Fiets ik naar de jeugdbeweging of neem ik de bus…? Maak hen stapsgewijs mede verantwoordelijk voor hun financiële keuzes.

8. Dient zakgeld ook om te sparen?

Zakgeld kan een uitstekend middel zijn om kinderen te leren sparen. Door (oudere) kinderen een deel van hun zakgeld aan de kant te laten zetten, leren ze de waarde van geld en het belang van geduld bij het opbouwen van financiële reserves.

Als ze nog wat ouder worden en het concept van rendement belangrijker wordt, kan het een goed idee zijn om beleggen te overwegen. Hierdoor kunnen ze niet alleen hun geld zien groeien, maar ook leren over de werking van beleggingen en de beurs. Dit kan beginnen met een eenvoudig, laagdrempelig beleggingsplan.

9. Geeft u zakgeld best digitaal of cash?

Het antwoord hangt af van wat u wil dat uw kind leert. Cash geld helpt jonge kinderen de waarde van geld tastbaar te maken: ze zien letterlijk hun geld verminderen na een aankoop. Munten en biljetten in hun handen houden, ermee betalen en wisselgeld ontvangen, zijn allemaal ervaringen die bijdragen aan hun inzicht in geld.

Naarmate uw kind ouder wordt, is digitaal zakgeld een logische volgende stap. Jongeren groeien op in een wereld waar digitale betalingen de norm zijn. Door zakgeld over te schrijven naar een jongerenrekening, leert uw kind niet alleen omgaan met een bankrekening en een bankkaart, maar ook met online bankieren of betalen via een app. Dit kan hen voorbereiden op de realiteit van digitaal betalen, iets wat ze als volwassenen dagelijks zullen doen.

10. Geeft u ook zakgeld voor klusjes?

Hoewel sommige ouders zakgeld koppelen aan het uitvoeren van klusjes, kan dit een dubbele boodschap sturen. Het idee dat kinderen alleen geld verdienen als ze iets doen, kan hen het gevoel geven dat ze voor alles beloond moeten worden. Bovendien zijn er vaak klusjes in huis die kinderen simpelweg zouden moeten doen als onderdeel van het gezinsleven, zonder dat daar een beloning tegenover staat. Denk bijvoorbeeld aan tafel dekken, afwassen of de kamer opruimen.

Aan de andere kant kan het wel zinvol zijn om hen te belonen voor extra, grotere taken die buiten hun dagelijkse ‘verantwoordelijkheden’ vallen. Zo leren ze dat er soms meer moeite gedaan moet worden voor een extraatje. Het is dan ook een kwestie van evenwicht vinden: onderscheid maken tussen reguliere huishoudelijke taken en uitzonderlijke klusjes waarvoor een vergoeding gerechtvaardigd is. In dat geval noemt u het beter geen zakgeld maar karweigeld of klusgeld.

11. Wanneer kan u met beleggen starten voor uw kind?

Op jongere leeftijd starten is het best mogelijke moment. Hoe vroeger u begint, hoe meer tijd het geld heeft om te groeien. Een eenvoudige manier om te starten is via een periodiek beleggingsplan, waarbij u elke maand of elk trimester een vast bedrag belegt in bijvoorbeeld fondsen. Op deze manier wordt uw geld verspreid over verschillende aandelen, obligaties of andere activa, waardoor het risico wordt gespreid.

Wanneer u uw kinderen wil betrekken bij beleggen, kunt u het concept uitleggen in eenvoudige termen: vergelijk het met het planten van een boom. Hoe vroeger u plant, hoe meer tijd de boom heeft om te groeien. Beleggen kan ook gezien worden als het ‘groeien’ van geld over tijd. Door samen het plan op te volgen, kunnen uw kinderen leren over marktvolatiliteit, rendement en geduld. Ze zullen beseffen dat beleggen geen manier is om snel rijk te worden, maar een langetermijnstrategie die toewijding en discipline vereist.

Aan de slag?

> Open een gratis zicht- en spaarrekening > Beleg voor uw kind vanaf 25 euro per jaar