Conflicten over geldzaken vermijden en aanpakken: een handleiding

1. Kijk in elkaars rugzak

In het begin van een relatie leert u al snel elkaars visie kennen op thema’s zoals huwelijk, kinderen, waar werken en wonen … Jammer genoeg vergeten veel stellen om ook een goed gesprek te hebben over geldzaken.

Uw waarden en prioriteiten op financieel vlak? Dat is een moeilijk thema om spontaan ‘vast te pakken’, maar wel een belangrijke stap in het vermijden van conflicten over geld. Het goede nieuws is dat nooit te laat is om hierover te beginnen praten. Ongeacht of uw relatie nu 10 weken of 10 jaar oud is, het bespreken van uw financiële waarden en prioriteiten is de eerste stap om op één lijn te komen over jullie geldzaken. Het kan een goed idee zijn om eerst wat te graven in elkaars ‘voorgeschiedenis’. Hoe we vandaag met geld omgaan, wordt immers voor een groot stuk gekleurd door wat we van thuis meekregen:

• Hoe gingen uw ouders met geld om? Zijn er bepaalde gewoontes die u van huis uit meekreeg?
• Welke (financiële) doelen en dromen had u voordat jullie elkaar leerden kennen?
• Wat betekent geld voor u? Zekerheid voor de toekomst? Een manier om van het leven te profiteren? Een middel om te overleven? Of een manier om succes te meten? Is dat altijd zo geweest?
• Heeft u angsten of zorgen rond geld ontwikkeld door bepaalde gebeurtenissen?
• …

Als u uw eigen achtergrond én die van uw partner begrijpt, zal u wellicht ook beter elkaars ‘abnormaal’ gedrag kunnen kaderen. Bijvoorbeeld waarom de ene nooit iets aan een goed doel geeft, of de andere altijd alles wil opsparen voor ‘later’. Zoek tijdens die gesprekken niet alleen naar jullie verschillen, maar ook naar de raakpunten die jullie kunnen helpen om jullie waarden te integreren in gezamenlijke financiële doelen.

2. Let’s talk about ... money, baby

Behalve een ‘groot onderhoud’, kan u ook veel fricties vermijden door regelmatig een ‘klein onderhoud’ te doen. De basis van elke gezonde relatie is open en eerlijke communicatie, en geldzaken vormen hierop geen uitzondering. Streef naar transparantie door regelmatig gesprekken te voeren over geldzaken. Plan bijvoorbeeld maandelijks op een vast moment een babbel over geld in, zodat jullie beiden voeling blijven houden met elkaars verwachtingen, doelen en verantwoordelijkheden. Zo’n maandelijks gesprek kan ook helpen om eventuele problemen in een vroeg stadium te signaleren en op te lossen. Het is bovendien een ideaal moment om jullie budget te updaten en te bespreken. Probeer wel iets leuks te plannen na de ‘vergadering’. Als u weet dat u daarna naar de film gaat of een fietstocht maakt, zal het minder als een karwei aanvoelen.

3. Samen schatbewaarder

Een gezamenlijk budget is een effectief hulpmiddel om financiële problemen en misverstanden te voorkomen. Een budget biedt inzicht in jullie inkomsten en uitgaven, en helpt bij het bepalen van jullie financiële prioriteiten. Door samen te werken aan het budget, zullen jullie zich meer verantwoordelijk voelen en beter in staat zijn om eventuele problemen rationeler te bespreken. Om een budget op te stellen, begint u met het maken van een overzicht van jullie maandelijkse inkomsten en uitgaven. Noteer alle vaste lasten, zoals huur of hypotheek, nutsvoorzieningen en verzekeringen. Vervolgens wijzen jullie bedragen toe aan variabele uitgaven, zoals boodschappen, vrijetijdsbesteding en kleding. Zorg ervoor dat jullie ook ruimte maken om te sparen en eventueel te beleggen.

Gebruik een app of spreadsheet om te controleren of jullie binnen het budget blijven. Zorg er ook voor dat jullie beiden toegang hebben tot alle relevante gemeenschappelijke financiële documenten en rekeningen, zelfs als een van jullie beiden de geldzaken alleen regelt. Hebben jullie allebei een hartstochtelijke hekel aan budgetteren? Probeer het dan eens op deze manier. Verschilt jullie inkomen sterk van elkaar en vindt u het moeilijk om het evenwicht te vinden in jullie budget? Deze inzichten kunnen u wellicht verder helpen.

4. Een plan voor twee

Het stellen (en op één lijn brengen) van financiële doelen is cruciaal voor het vermijden van conflicten. Door samen te werken aan gemeenschappelijke doelen, versterken jullie de band en voorkomen jullie onenigheid over uitgaven. Bespreek jullie gezamenlijke (én individuele) doelen en maak een plan om die te bereiken. Jullie kunnen bijvoorbeeld besluiten om een bepaald bedrag te sparen voor de aankoop van een huis, een plan opstellen om schulden af te lossen, om een wereldreis te maken, enz. Door als team te opereren, blijven jullie gemotiveerd om jullie doelen te bereiken.

5. Wie doet wat?

Als het gaat om financiële verantwoordelijkheden, werken koppels niet altijd als een team. Koppels verdelen vaak taken (de ene de strijk, de andere de was), en financiële taken zijn daarop geen uitzondering. De ene partner houdt zich bijvoorbeeld bezig met de rekeningen te betalen en belastingbrieven te regelen, terwijl de andere zich richt op andere aspecten zoals beleggen. Dat kan perfect werken, maar soms ook leiden tot misverstanden of conflicten als jullie elk op een eiland zitten.

Om dat te vermijden en meer transparantie te brengen, kan het een oplossing zijn om de rollen regelmatig om te draaien. De ene maand kan de ene zich bijvoorbeeld bezighouden met de opmaak van het budget en de andere met de opvolging van de beleggingen. De volgende maand kunnen jullie dan van taak wisselen. Een andere optie is om de rollen gelijk te verdelen, al kan dit veel meer inspanningen vergen van beide partners om gealigneerd te zijn.

6. Apart of samen: het dilemma van de bankrekeningen

Een veelvoorkomende vraag die koppels hebben, is of ze aparte of gezamenlijke rekeningen moeten aanhouden. Beide opties hebben voor- en nadelen, en de beste oplossing hangt af van jullie individuele situatie en voorkeuren.

Een gezamenlijke rekening kan het beheer van gemeenschappelijke uitgaven en doelen vergemakkelijken, maar kan ook leiden tot meningsverschillen over hoe het geld wordt besteed (zeker als jullie geen budget bijhouden). Aparte rekeningen geven meer financiële onafhankelijkheid, maar kunnen het moeilijker maken om gezamenlijke financiële doelen na te streven en transparantie te bieden.

Een mogelijke oplossing is om zowel gezamenlijke als aparte rekeningen te hebben. Jullie kunnen een gezamenlijke rekening gebruiken voor gemeenschappelijke uitgaven en doelen, terwijl jullie elk een aparte rekening behouden voor persoonlijke uitgaven en spaardoelen. Deze aanpak kan een goede balans bieden tussen samenwerking en onafhankelijkheid.

7. Beter voorbereid op onverwachte situaties

Het is een goed idee om een gemeenschappelijk potje aan te leggen voor onverwachte uitgaven, los van het al of niet hebben van een gezamenlijke rekening. Zo'n ‘noodrekening’ is nuttig omdat het zekerheid biedt en stress vermindert als jullie met een tegenvaller kampen zoals een kapotte oven of een dringende reparatie. Als jullie zo’n stootkussen hebben, dan kunnen jullie zich ook beter concentreren op het oplossen van het probleem, in plaats van te discussiëren over hoe of wie dat gaat betalen. Idealiter moet zo’n noodrekening 6 tot 12 maanden aan gezamenlijke uitgaven dekken, maar het bedrag varieert. Overweeg om wat meer te sparen als jullie een onzeker inkomen hebben of weinig verzekerd zijn, als er kinderen zijn, als jullie wat ouder zijn en meer medische kosten hebben, enz.

8. Geld en geluk

Een vaak over het hoofd geziene manier om ruzies over geld te vermijden, is het vinden van manieren om samen gelukkig te worden van geld. (nvdr Geld maakt gelukkig)

Een magische formule bestaat er niet, maar de volgende richtlijnen kunnen jullie op weg helpen:

• Wees vrijgevig: onderzoek toont aan dat geld uitgeven aan anderen gelukkiger maakt dan het aan zichzelf uit te geven. Overweeg om samen een stukje van jullie inkomen te besteden aan het helpen van anderen. Geld geven aan een goed doel kan bijvoorbeeld, maar jullie inspanning hoeft niet noodzakelijk financieel te zijn. Samen vrijwilligerswerk doen, of het investeren van jullie tijd om vrienden en familie te helpen kan net zo goed geluk brengen in jullie relatie.
• Koop tijd: gebruik geld om tijd vrij te maken voor activiteiten die jullie voldoening en plezier geven. Overweeg bijvoorbeeld om een poetshulp, tuinman, of oppas in te huren, zodat jullie ruimte hebben voor hobby's, uitstapjes, of andere zaken die voor positieve vibes zorgen.
• Ga voor ervaringen in plaats van spullen: samen op reis of naar een concert gaan, kunnen mooie herinneringen opleveren en verbinding creëren. Materiële bezittingen hebben meestal niet hetzelfde vermogen om verbinding te maken. Door ervaringen op te doen, leren jullie ook over zichzelf en de wereld om jullie heen, terwijl spullen wellicht minder potentieel bieden voor jullie ontwikkeling als stel.