Hoe leert u uw kind sparen? 12 tips

1. Geef het goede voorbeeld

Ouders en opvoeders zijn de grootste rolmodellen voor kinderen, ook op financieel gebied. Volwassenen die als kind hebben geleerd om met geld om te gaan, komen later makkelijker rond, stapelen minder schulden op en sparen beter. Dat wijzen ondertussen tientallen studies uit. Kinderen doen volwassenen na – bewust en onbewust. Dus als u het goede voorbeeld geeft, is de kans groot dat uw kind dat gedrag zal kopiëren.

2. Praat erover

Simpelweg een spaarvarken geven of een spaarrekening openen is onvoldoende. Over geldzaken praten is minstens even belangrijk. Vertel waarom u zelf spaart, waarvoor u eventueel spaart, hoe u dat precies doet, hoe u keuzes maakt tussen wat nodig is en wat leuk is om te hebben en te doen, hoe u budgetteert, enzovoort. Praten over geld kan heel spontaan en hoeft niet op een ‘schoolse manier’. Winkeltje spelen. Reclamefolders doorbladeren en prijzen vergelijken. Samen een overschrijving uitvoeren. Of een partijtje Monopoly spelen. Ook dit kan al waardevolle inzichten opleveren. Het belangrijkste is om af en toe over geldzaken en sparen te praten.

3. Overweeg zakgeld

Zakgeld geven kan zodra kinderen enig begrip hebben van geld en al een beetje kunnen rekenen; meestal rond 5 of 6 jaar. Een halve euro of minder per week is voldoende om te starten. U geeft best altijd hetzelfde bedrag op een vast moment; zakgeld is in principe geen beloning, of een manier om te straffen door het niet te geven. Aanvankelijk zullen kinderen hun zakgeld meteen willen uitgeven, of het schouderophalend in een potje steken. Met de jaren zullen ze inzien dat ze grotere zaken kunnen kopen als ze sparen.

4. Laat ruimte om te blunderen

Beschouw zakgeld als leergeld. Laat ze ‘fouten’ maken. Probeer niet te vaak te corrigeren. Het is beter om op jonge leeftijd fouten te maken met kleine bedragen, dan op latere leeftijd te blunderen met grotere bedragen. Elke ‘fout’ is een leermoment. Door zakgeld te krijgen en (al of niet) te sparen kunnen kinderen stapje voor stapje financiële competenties onder de knie krijgen. Die kunnen later van pas komen als ze uitgaven of investeringen doen die wel een grote impact hebben op hun leven, zoals een huis kopen of een bedrijfje starten. Teken een kader uit waarbinnen ze de vrijheid hebben om met het geld te doen wat ze willen (bijv. alles mag, behalve kauwgom kopen). Door op jonge leeftijd heldere afspraken te maken (geen geld meer voor die knuffelbeer omdat je het aan snoep uitgaf? Jammer maar helaas …) voorkomt u later misschien grotere problemen die u niet meer kan oplossen voor uw kind.

5. Maak sparen zichtbaar

Gebruik voor jonge kinderen een doorzichtige pot waarin ze hun geld zien groeien. Dit maakt het sparen tastbaar en geeft een directe visuele beloning voor hun inspanningen. Zijn ze al wat ouder - 8-10 jaar - dan kan u ook een spaarrekening overwegen. Voor hen kan het bijhouden van een spaaroverzicht op papier of in een app helpen om vooruitgang te zien.

6. Beloon inspanningen

Geef uw kind een extraatje of voeg een bonus toe aan hun spaargeld als ze een bepaald doel bereiken. Dit stimuleert niet alleen het sparen, maar leert hen ook over rente en het voordeel van geld laten groeien over tijd.

7. Betrek ze bij financiële beslissingen

Wanneer u boodschappen doet of beslissingen maakt over grote aankopen, betrek uw kinderen dan in het proces. Laat ze zien hoe u prijzen vergelijkt, kortingen zoekt, en beslist of iets het waard is. Dit helpt hen kritisch na te denken over uitgaven.

8. Stel spaardoelen

Leer uw kind om niet alleen te “sparen om te sparen” maar ook om voor specifieke doelen te sparen. Dit kan iets kleins zijn zoals een speelgoedauto of iets groters zoals een nieuwe fiets. Door doelen te stellen, leren ze de voldoening kennen van het sparen voor iets wat ze echt willen, en het geduld dat nodig is om dit te bereiken.

9. Geef tieners een lening als ze erom vragen

Is het geld op, maar wil uw tiener die nieuwe videogame ab-so-luut kopen? Geef dan een lening en speel schuldeiser. Door een lening te geven en hen te leren over rente, afbetalingen, en de verantwoordelijkheid die komt kijken bij het lenen van geld, bereid je hen voor op financiële realiteiten. Stel duidelijke voorwaarden op en behandel het als een echte lening (met een realistische interestvoet). Dit leert hen opnieuw de waarde van sparen en de implicaties van schulden.

10. Introduceer beleggen

Zodra kinderen wat ouder zijn, kan u ze ook laten kennismaken met beleggen. Op lange termijn levert beleggen immers een hoger potentieel rendement op. Begin met een eenvoudige uitleg over aandelen, obligaties, en hoe investeren werkt, het belang van diversificatie en langetermijndenken. Een beleggingsplan voor kinderen is een geknipte manier om hen te leren over de werking van de markt en het belang van geduld en discipline bij beleggen.

11. Moedig ondernemerschap aan

Stimuleer uw kinderen om manieren te vinden om zelf geld te verdienen, zoals klusjes doen voor de buren of een vakantiejob. Dit leert hen over werken, initiatief nemen, en het belang van het beheren van eigen inkomsten en uitgaven. Samen oude spullen verkopen kan ook leerzaam zijn: het leert hen over onderhandelen, de waarde van spullen bepalen, en hoe vraag en aanbod werkt.

12. Maak sparen leuk

Hang een foto van wat uw kind graag wil op de koelkast of op een plek waar iedereen het kan zien. Of teken een spaarthermometer op een groot blad en hang dat uit. Verdeel de thermometer in schijfjes van 1 of 2 euro, en kleur de thermometer telkens verder op.

Of tel geregeld samen hoeveel geld er al in het spaarpotje zit. Het gespaarde geld zien aangroeien, werkt motiverend.

Aan de slag?

Open een spaarrekening voor een kind en start een beleggingsplan