Wat is het verschil tussen een tracker en een fonds?

Fondsen en trackers (ook wel exchange-traded funds, ETF's of indexfondsen genoemd) zijn populair bij beleggers. Dat komt omdat ze elk in tientallen of zelfs honderden aandelen, obligaties of andere activa beleggen. In plaats dat u zelf uw winkelkarretje vult en moet kiezen uit tienduizenden aandelen en obligaties, koopt u in een paar klikken een reeds gevulde winkelkar.

Fondsen en trackers zijn er in verschillende smaken. Of u nu wil beleggen in Europese bankaandelen, in groeilanden, of in ‘een beetje van alles’: het aanbod is bijzonder groot.

Hoewel fondsen en trackers op elkaar lijken, hebben ze ook enkele belangrijke verschillen. Dit zijn de belangrijkste.

Passief versus actief beheer

Een tracker volgt de prestatie van een beursindex of een mandje van aandelen, obligaties, valuta’s en/of grondstoffen. Stijgt een index zoals de BEL20 met 2%, dan zal een tracker op die index ook 2% stijgen (kleine afwijkingen zijn mogelijk). Een tracker is daarom eerder een passief beleggingsinstrument: het probeert een index zo nauwkeurig mogelijk na te bootsen en te spiegelen, niets meer en niets minder. Er is wel een beheerder die de zaken in het oog houdt, maar zijn of haar rol is doorgaans beperkt. 

Bij een beleggingsfonds is dat anders. De beheerder en zijn team vullen zelf actief een winkelkarretje met aandelen of andere activa. Ze kopen de aandelen die volgens hun strategie het meeste potentieel hebben, en kopiëren niet zomaar een hele index. De beheerder kan de compositie van het fonds bijsturen op basis van de ontwikkelingen op de markten, de economische verwachtingen, met de hulp van computermodellen, enzovoort. Er zijn dus verschillende strategieën mogelijk.

Goed om weten: het verschil tussen een tracker en een fonds is niet altijd even zwart-wit. Bij sommige trackers zit er wél een beheerder achter de knoppen die tot op zekere hoogte ingrijpt in de samenstelling. Aan de andere kant zijn er ook ‘actief beheerde’ fondsen waarvan de samenstelling erg dicht bij een index aanleunt (zogenaamde indexknuffelaars). Lees - vóór je een tracker of fonds koopt - dus eerst goed de documenten door om het beleggingsbeleid te begrijpen.  

Lopende kosten

Een tweede belangrijk verschil zijn de kosten. Omdat trackers passiever beheerd worden zijn er veel minder personeels-, research-, en beheerkosten.

Op bepaalde trackers betaalt u bijvoorbeeld amper 0,07% lopende kosten, geen instapkosten en geen prestatievergoeding. Het andere extreem is dat u op bepaalde fondsen ruim 2% lopende kosten betaalt, instapkosten en een prestatievergoeding.

In België blijven de lopende kosten van trackers doorgaans onder de 0,65%, terwijl de lopende kosten van fondsen vaak boven de 1,5% cirkelen. Een procentje meer of minder lijkt weinig, maar op termijn kunnen die kosten sterk doorwegen op het rendement.

Houd er wel rekening mee dat er bij trackers vaak transactiekosten zijn die verschillen naargelang uw bank en de beurs waarop die ze voor u koopt en verkoopt.

Performantie

Fondsen zijn dus over het algemeen duurder dan trackers. De vraag is dan ook: zijn fondsen die hogere kost waard? Op het eerste gezicht niet. Onderzoek van Morningstar toont aan dat slechts 26% van alle actief beheerde fondsen na de verrekening van kosten het gemiddelde van hun passieve rivalen overtreft over een periode van 10 jaar (december 2011 - december 2021).

Waarom kiezen beleggers vandaag dan nog steeds vaker voor fondsen dan voor trackers, als 74% van de fondsen het slechter doet? In sommige efficiënt werkende markten zoals de VS slagen actief beheerde fondsen er inderdaad nauwelijks in om de indexen te verslaan. Maar voor bepaalde markten en beleggingsthema’s of in volatiele tijden kunnen actief beheerde fondsen wel betere resultaten voorleggen. Wil u beleggen in breed pakket van Amerikaanse aandelen, over alle sectoren heen? Dan is een tracker wellicht te verkiezen. Wil u beleggen in een thema zoals artificiële intelligentie, smart mobility of een andere markt waar heel veel beweegt? Dan kan een fonds met een ervaren beheerder soms een betere keuze zijn. In die zin zijn trackers en fondsen geen of/of-verhaal, maar eerder een en/en-verhaal. Let wel: welke keuze u ook maakt, u moet aanvaarden dat uw beleggingen bij beide zowel in waarde kunnen dalen als stijgen.

Transparantie in samenstelling

Bij een tracker kan u altijd raadplegen uit welke componenten de onderliggende index bestaat. U heeft dus volledige transparantie in welke aandelen of obligaties u belegt (mits u wat googelt). Bij fondsen is dat meestal anders. Vaak zal u online wel terugvinden wat de belangrijkste posities in het fonds zijn, maar zal u over het algemeen veel minder zicht hebben op de volledige samenstelling van het fonds. 

Verhandelen

Trackers zijn in regel net als aandelen de hele dag door verhandelbaar op de beurs. Daarom worden ze ook exchange-traded funds genoemd. U weet meteen aan welke koers u uw tracker koopt of verkoopt. Dit is in tegenstelling tot gewone en dus niet beursgenoteerde beleggingsfondsen waarvan de koop- en verkooporders één keer per dag verzameld worden. Als u een deelbewijs van een fonds (ver)koopt, weet u in tegenstelling tot een tracker niet vooraf tegen welke exacte prijs dat zal gebeuren.

Aan de slag?

Bij Keytrade Bank kan u kiezen uit zo’n 6000 trackers en meer dan 600 fondsen.