Beleggen in Belgische aandelen: trop is te veel, en te veel is trop?

In volle coronacrisis was het u wellicht ook opgevallen. “Koop Belgisch” was het motto van vele supermarkten en winkels. Want dat is goed voor onze eigen economie. En natuurlijk ook voor onze voetafdruk. Voor beleggers is het daarentegen zelden een goed idee om zo veel mogelijk Belgisch te kopen.

1. Te weinig internationale spreiding

Wereldwijd zijn er ruim 40.000 bedrijven op de beurs genoteerd, waarvan zo’n 170 bedrijven op de Belgische beurs. Dat is minder dan een halve procent. Koop je enkel bedrijven die bij ons zijn genoteerd, dan loop je een hoog concentratierisico.

Dat zit zo: hoewel sommige van die Belgische bedrijven wereldwijd actief zijn (denk aan AB InBev of de holding Sofina), of in een deel van Europa (denk aan Xior of Cofinimmo), beperken sommige hun activiteiten hoofdzakelijk tot België (denk aan Proximus, Telenet Group of Home Invest Belgium). Als het dus in België, de buurlanden of Europa economisch minder goed gaat, dan kan dat een stevige impact op uw beleggingen hebben als die alleen maar Belgisch kleuren.

2. Onevenwicht in sectoren

Ook naar sectorverdeling loopt u een concentratierisico als u enkel in bedrijven van bij ons belegt. Stel dat u belegt in de volledige Bel20, de 20 grootste Belgische bedrijven op basis van o.m. marktkapitalisatie. In dat geval bent u bijvoorbeeld (amper) voor 1,25% aan de technologiesector blootgesteld (Melexis). Ter vergelijking: belegt u in de EuroStoxx 600 (de 600 grootste Europese bedrijven op vlak van marktkapitalisatie) dan is dat 7,7%. Belegt u in de S&P500 (de 500 grootste Amerikaans bedrijven op vlak van marktkapitalisatie) dan ziet u het andere extreem met een vertegenwoordiging van 27,8% (situatie op 31 augustus 2021).

Anders gezegd: door in verschillende regio’s te beleggen, kunt u de risico’s die eigen zijn aan bepaalde sectoren beter spreiden. Op die manier bent u niet te veel of te weinig in de ene of andere sector belegd.

3. Meer cyclische aandelen

Een ander concentratierisico zit hem in het soort aandelen dat op onze beurzen noteert. In Europa (en voor een stuk ook in België) ligt de klemtoon vooral op cyclische aandelen met een sterke vertegenwoordiging van onder meer banken en automakers. Dat betekent dat we vooral bedrijven hebben die het goed doen als de economie goed boert, maar minder goed als de economie in slaapstand is.

4. Concentratierisico voor uw volledig vermogen

U werkt bij een Belgische werkgever, u heeft een woning in België en u belegt vooral in Belgische bedrijven? Als u zowel uw menselijk kapitaal als uw financieel kapitaal in dezelfde markt investeert, dan stelt u zich bloot aan een mogelijke 'dubbele klap'. Stel dat u door een economisch onweer zowel uw job verliest als uw portefeuille ziet verschrompelen … ? Ook daarom is het een goed idee om niet alleen in België en of Europa te beleggen.

Waarom hebben beleggers een home country bias?

In een ver verleden - voor de komst van het internet - was het makkelijk te verklaren waarom beleggers minder naar het buitenland keken. Betrouwbare informatie was vaak moeilijk toegankelijk. Voor een belegger was het dan ook logisch om vooral aandelen te kopen van bedrijven die ze van dichtbij kenden en waarover ze het meeste informatie konden krijgen. Vandaag zijn die barrières grotendeels verdwenen (al filtert uw zoekmachine wellicht ook informatie weg op basis van uw regio of uw zoekgeschiedenis).

Een andere reden waarom beleggers vooral nog kiezen voor aandelen van dichtbij is meer financieel-technisch van aard. Als u bijvoorbeeld in Japanse en Amerikaanse aandelen gaat beleggen, moet u uw euro’s eerst omrekenen naar yens en dollars. Als u uw beleggingen weer verkoopt, moet u die valuta weer terugrekenen naar euro’s om deze te kunnen uitgeven. Dat houdt dus een valutarisico in. De transactiekosten voor buitenlandse aandelen liggen daarnaast vaak ook hoger dan voor binnenlandse of Europese aandelen.

Als u in buitenlandse aandelen belegt die dividenden uitkeren, dan bestaat ook de kans dat u twee keer belast wordt. Een eerste keer aan de bron in het land van oorsprong en een tweede keer in België (sommige dubbelbelastingverdragen voorzien echter in de mogelijkheid om deze dubbele belasting te verhelpen).

Kortom, er valt wel wat te zeggen om enkel Belgisch of in de eigen munt te beleggen. Maar deze voordelen wegen niet helemaal op tegen de nadelen en risico’s.

Hoe sterk is home country bias?

Home country bias is - hoe ironisch het ook mag klinken - een internationaal fenomeen. Belgische beleggers hebben een zwak voor Belgische aandelen (kijk maar naar de meest verhandelde aandelen bij Keytrade Bank). Franse beleggers voor Franse aandelen. Japanse beleggers voor Japanse aandelen. Enzovoort. Als u in uw dagelijks leven kan zien of aanraken waarin u belegt, dan geeft dat geruststelling of misschien zelfs trots. Dan kan echter een vals gevoel van geruststelling zijn.

Onderzoek van Vanguard uit 2021 toont hoe sterk home country bias kan zijn. Een voorbeeld? Terwijl het gewicht van Frankrijk in de MSCI World index 3,36% bedraagt, bestaat de portefeuille van een Franse belegger gemiddeld uit 22,8% Franse aandelen. Franse beleggers hebben dus 6,8 keer zo veel Franse aandelen in portefeuille dan de ‘norm’. In sommige landen is de home country bias nog groter: Duitsland (x 7,8), Zwitserland (x 10,8), Canada (x 16,7), Australië (x 30) en Italië (x 31,3).

Hoe wapent u zich tegen home country bias?

Op zich is er niets mis met een vleugje patriottisme in uw portefeuille. Maar trop is teveel, en teveel is trop. Home country bias kan ertoe leiden dat u een te hoog risico in uw portefeuille heeft, u zich blootstelt aan hogere volatiliteit en tegelijk opportuniteiten mist.

Daarom is het aangeraden om in uw portefeuille eerst een goed gespreid fundament te bouwen met zowel aandelen uit Noord-Amerika, Europa en Azië. Dat fundament kunt u dan aanvullen met aandelen uit groeilanden van andere regio’s (Latijns-Amerika en Afrika) en/of Belgische aandelen. Of bijvoorbeeld met thematische beleggingen. Door te kiezen voor een tracker of beleggingsfonds kunt u overigens makkelijk spreiden over verschillende regio’s, zonder honderden verschillende aandelen te kopen.