Cruisebedrijven maken vaart: ook op de beurs?

Toen cruiseschepen in 2020 maandenlang als spookschepen ronddobberden, voorspelden sommigen het einde van de industrietak. Maar nu, amper vijf jaar later, verwelkomt de sector meer passagiers aan boord dan ooit tevoren. Hoe konden bedrijven die tot 80% van hun beurswaarde verloren weer boven water komen? En belangrijker nog: is het nu het moment om in te stappen? We duiken in de cijfers, kansen en risico’s.

Cruiseschepen ondergingen de voorbije 50 jaar een ware metamorfose. Waar een cruise vroeger het exclusieve domein was van rijke gepensioneerden met kapiteinspet, is het vandaag een massavakantie voor alle leeftijden. De jaren 70 en 80 waren een kantelmoment voor de sector, toen de tv-serie The Love Boat de glamour van cruises naar de woonkamer bracht. Plots droomde Jan met de pet er ook van om op cruise te gaan.

In 1980, het eerste jaar waarover gegevens beschikbaar zijn van de Cruise Lines International Association, waren er 1,4 miljoen cruisepassagiers. Dat aantal begon al te stijgen als direct gevolg van The Love Boat. Ondertussen gaan er jaarlijks meer dan 30 miljoen passagiers aan boord van megaschepen ter grootte van flatgebouwen, compleet met waterparken, winkelcentra en zelfs achtbanen op het dek. Rederijen bezitten zelfs hun eigen tropische eilanden om cruisegasten een privé-paradijs te bieden.

Een stukje (belasting)paradijs op aarde

De paradijselijke ervaring is er niet alleen voor de gasten zelf. Cruisebedrijven genieten ook van hun eigen (belasting)paradijs op aarde: ze varen vaak onderbuitenlandse vlaggen en dankzij belastingoptimalisatie laten ze opvallend weinig geld naar de staatskas vloeien. Door vooral werkkrachten uit lagelonenlanden aan boord te nemen, blijven ook de personeelskosten onder controle. De sector krijgt de jongste jaren ook een groener imago: de enorme drijvende hotels stonden bekend als vervuilers die tonnen zware stookolie verstookten. Maar ook daar waait een nieuwe wind: nieuwe schepen zijn een stuk zuiniger en groener – sommige varen op LNG in plaats van diesel en hebben geavanceerde waterzuiveringssystemen aan boord.

Herstel na de storm: de sector post-covid

Toch was het de voorbije 50 jaar niet alleen rozengeur en maneschijn. De covidstorm van 2020 deed de cruisesector zelfs bijna kapseizen. Maandenlang lagen cruises stil; schepen werden drijvende spookhotels zonder passagiers. De drie grote rederijen – Carnival, Royal Caribbean en Norwegian – moesten miljarden lenen en extra aandelen uitgeven om niet te zinken. Beleggers vreesden het ergste en dumpten massaal hun aandelen (in 2020 kelderden cruiseaandelen tot -80% in waarde). Maar sinds de heropstart in 2021 is het beeld spectaculair gekeerd: cruises zijn populairder dan ooit en de bedrijven krabbelen financieel overeind.

Boekingen breken records

Traditioneel loopt van kerst tot maart de belangrijkste boekingsperiode voor cruises. Dit jaar (winter 2024-2025) ging dat seizoen uitzonderlijk vlot van start. De rederijen noteerden meer boekingen dan ooit – volgens cijfers geciteerd in de Wall Street Journal lagen de reserveringen voor reizen in 2025 al 10-15% hoger dan normaal rond december. Dat is opmerkelijk, want de cruisecapaciteit (het aantal beschikbare bedden) is maar met zo’n 5% gegroeid. Met andere woorden: de schepen vullen zich sneller dan vroeger. Klanten boeken bovendien langer op voorhand, waardoor rederijen minder last-minute kortingen hoeven te geven. In plaats van prijzen te verlagen om de cabines te vullen, strooien maatschappijen liever met extraatjes zoals drankpakketten, speciale diners of boordtegoeden. Dit alles versterkt de prijszettingsmacht van de sector.

Herstel van marges

Nu de schepen weer vol raken en klanten zelfs extra’s vooraf betalen (bijvoorbeeld excursies of drankformules al bij de boeking), vloeit er veel cash binnen nog vóór het schip de haven uit vaart. Carnival meldde bijvoorbeeld een recordbedrag van 6,8 miljard dollar aan voorschotten van klanten eind Q3 2024 – liefst 40% meer dan vijf jaar eerder, kort voordat de sector door corona werd getroffen. Dit vooruitzicht van gegarandeerde omzet geeft de rederijen een stevige financiële buffer. In 2024 genereerden de drie grote cruiserederijen samen meer dan 4 miljard dollar vrije kasstroom. Die cash wordt gretig gebruikt om de coronaschulden af te bouwen. In 2023 kon Carnival bijvoorbeeld 6 miljard dollar aan schuld aflossen, en Royal Caribbean keerde zelfs terug naar een investment grade-kredietrating. Het ergste financiële leed lijkt voorbij.

Vooruitzichten

De rederijen investeren ook weer in de toekomst: er is een golf van nieuwe gigantische schepen in bestelling, terwijl Royal Caribbean vorig jaar nog de allergrootste te water liet (Icon of the Seas met plaats voor ruim 7.000 gasten). Ook entertainmentgigant Disney gaat zijn cruisevloot uitbreiden. Toch zal die capaciteitsuitbreiding tijd vergen: cruiseschepen bouwen duurt jaren. Dat betekent dat de huidige marktbalans gunstig blijft: veel vraag, beperkt nieuw aanbod – goed voor de bezettingsgraden en ticketprijzen. Zelfs als de economie zou vertragen, menen analisten dat cruises relatief standvastig kunnen blijven. Historisch toonde de sector zich verrassend resistent: tijdens de financiële crisis van 2008 bleven de meeste cruiserederijen winstgevend, ondanks grote kortingen en ingezakte aandelenkoersen.

Drie grote spelers onder de loep

De cruise-industrie wordt gedomineerd door een handvol grote groepen. We belichten de drie grootste beursgenoteerde cruisemaatschappijen.

1. Carnival Corporation & plc (CCL)

Profiel: Carnival is de grootste cruisegroep ter wereld, met een vloot van meer dan 90 schepen verspreid over negen merken. Het Amerikaanse bedrijf (met dubbele notering in de VS en Londen) omvat bekende cruiselines zoals Carnival Cruise Line, Princess Cruises, Holland America Line, Costa Cruises en Cunard. Carnival bedient vooral het mainstream segment: betaalbare fun-cruises voor koppels, families en vriendengroepen. Denk aan grote schepen boordevol entertainment, zwembaden en buffetrestaurants – de ‘drijvende pretsteden’ waar Carnival naam mee maakte. Geografisch is Carnival erg divers: het heeft marktleidersposities in Noord-Amerika en Europa, en vaart wereldwijd.

Koers: Het aandeel Carnival kreeg in 2020 zware klappen en is nog steeds niet terug op het niveau van vóór de pandemie. Eind 2019 noteerde de koers rond 50^USD ; momenteel schommelt ze rond 19^USD (situatie 31 maart 2025). Toch was er een sterk herstel: in 2023 steeg de koers met 130% en in 2024 nog eens met 34%. Beleggers prijzen een geleidelijk herstel van winstgevendheid in. Carnival boekte in 2024 een recordomzet van 25 miljard USD, waarmee het niveau van voor de pandemie vlot werd overtroffen. Prioriteit is nu het verder afbouwen van de enorme schuldenberg die tijdens corona werd opgebouwd. De nettoschuld van 26 miljard USD blijft hoog (ongeveer 4 à 5 keer de jaarlijkse EBITDA).

Waardering: Na de rally van de voorbije twee jaar oogt Carnival nog altijd redelijk geprijsd. De koers-winstverhouding voor de komende 12 maanden (Forward P/E) bedraagt 10,8 (situatie 31 maart 2025)

2. Royal Caribbean Group (RCL)

Profiel: Royal Caribbean is de op één na grootste cruiseoperator ter wereld, maar heeft meer dan twee keer de beurswaarde van Carnival. De groep (genoteerd in New York) is bekend om zijn innovatieve megaschepen en iets meer premium aanbod. Onder Royal Caribbean Group vallen drie hoofdlijnen: Royal Caribbean International (de grootste tak, met iconische reuzenschepen zoals de Oasis-klasse en de nieuwe Icon of the Seas), Celebrity Cruises (premium cruises) en Silversea (ultraluxe expeditiecruises). In totaal exploiteert de groep een wereldwijde vloot van zo’n 60+ schepen, waarmee het alle continenten aandoet. Het bedrijf heeft een reputatie als innovator in de sector en trekt veel gezinnen en jonge volwassenen aan met zijn attractierijke schepen.

Koers: Royal Caribbean kwam verrassend sterk uit de coronacrisis. Hoewel ook RCL zwaar moest lenen in 2020-2021, heeft het bedrijf sneller dan concurrenten de winstgevendheid hersteld. Het lanceerde in 2022-2023 enkele nieuwe schepen die meteen een schot in de roos waren en bijdroegen aan recordomzetten. Het aandeel RCL is dan ook fors opgeveerd: van 20^USD in de lente van 2020 naar rond 205^USD (situatie 31 maart 2025). De euforie is de jongste maanden wat getemperd door algemene economische zorgen, maar RCL blijft de sterkste leerling van de cruiseklas. Financieel staat de groep er het best voor: de schuldratio is gedaald en recent kreeg RCL’s schuld een Investment Grade-rating terug. Royal Caribbean hervatte bovendien het uitkeren van dividend, als eerste grote cruiserederij post-covid.

Waardering: Royal Caribbean is momenteel de duurste van de grote drie cruise-aandelen, maar beleggers betalen voor kwaliteit. De koers-winstverhouding voor de komende 12 maanden (Forward P/E) bedraagt 13,9 (situatie 31 maart 2025).

3. Norwegian Cruise Line Holdings (NCLH)

Profiel: Norwegian Cruise Line Holdings is de nummer drie in de sector. Het bedrijf uit Miami overkoepelt drie cruisemerken: Norwegian Cruise Line (het hoofdmerk, met middelgrote tot grote schepen en een informele Freestyle Cruising-formule), Oceania Cruises (hoogwaardige midsize schepen, culinair sterk) en Regent Seven Seas Cruises (ultra-luxe all-inclusive cruises). In totaal bezit de groep een vloot van ruim 30 schepen. Norwegian’s positie is iets kleiner van schaal dan Carnival en RCL, en het bedient een mix van marktsegmenten: van mainstream tot upper-premium.

Koers: Het aandeel Norwegian is het minst hersteld van de grote drie. Voor de pandemie noteerde NCLH rond 55-60^USD ; momenteel staat het aandeel net onder 20^USD – nog niet de helft van z’n vroegere waarde (situatie 31 maart 2025). Tijdens de covid-crisis kreeg Norwegian het ook zwaar te verduren, mede omdat het als kleinere speler minder buffer had. De koers dook in 2020 onder 10^USD , en hoewel 2023 een mooi hersteljaar was (+64% koersstijging), blijft het vertrouwen broos. Beleggers maken zich zorgen over de hoge schuldenlast en kwetsbare balans van Norwegian. Eind 2024 bedroeg de totale schuld zo’n 13 miljard USD – bij een eigen vermogen van amper 1,4 miljard USD betekent dat een debt-to-equity ratio van bijna 10:1. Positief is dat Norwegian in 2024 opnieuw winstgevend werd en een recordomzet van 9,5 miljard USD behaalde.

Waardering: Norwegian noteert tegen de laagste multiple van de sector. De koers-winstverhouding voor de komende 12 maanden (Forward P/E) bedraagt 9,2 (situatie 31 maart 2025).

Hoe kunt u beleggen in cruisebedrijven?

Wie gelooft in de toekomst van de cruise-industrie kan op verschillende manieren beleggen. Grofweg zijn er twee benaderingen: rechtstreeks aandelen kopen van individuele rederijen, of indirect beleggen via een sectortracker of fonds.

• Individuele aandelen: U kunt ervoor kiezen één of enkele specifieke cruise-aandelen te kopen. Het voordeel is een potentieel hoger rendement als u de winnaars eruit pikt. U heeft ook rechtstreeks stemrecht als aandeelhouder en komt, zoals hierboven vermeld, mogelijk in aanmerking voor leuke voordelen. Het nadeel is dat u een geconcentreerde positie inneemt.
• Sector-ETF of fonds: Wie de risico’s wil spreiden, kan beleggen in een breder toerisme- of leisure-fonds dat cruisebedrijven omvat. Er bestaan inmiddels ETF’s die focussen op de reis- en vrijetijdssector, of specifiek op ‘Travel & Leisure’ bedrijven. Hierin zitten vaak naast cruises ook hotelketens, pretparken, boekingsplatformen, luchtvaartmaatschappijen etc. Met zo’n tracker belegt u in één klap onrechtstreeks in een mandje aandelen uit de sector – een daling van één individuele rederij weegt dan minder zwaar door. Het potentiële rendement is meer gemiddeld (u mist de uitschieters, maar beperkt ook de downside).

Welke aanpak u ook verkiest, bedenk dat cruises een cyclische consumptiesector blijven. Het is zelden verstandig om al uw geld in één sector te concentreren. Diversificatie over meerdere sectoren en regio’s is gezond. Als u overtuigd bent van de cruisebranche, kunt u overwegen een positie op te bouwen, eventueel gespreid in de tijd (bijvoorbeeld stapsgewijs aankopen om timingrisico te spreiden). Zo voorkomt u dat u net voor een volgende storm alles inzet.

Raadpleeg vóór u belegt de belangrijkste kenmerken en risico’s van financiële instrumenten.

Conclusie: zijn cruiseaandelen een belegging waard?

De cruise-industrie beleeft een indrukwekkende comeback. Na ongeziene stormen te hebben doorstaan, varen de rederijen weer in kalmere wateren met volle schepen en verbeterende marges. De fundamenten ogen sterk: de vraag naar cruisereizen groeit, de prijzen blijven concurrentieel en de grote spelers genereren opnieuw mooie cashflows.

Toch is voorzichtigheid geboden. De scherpe rally’s van het afgelopen jaar hebben al veel goed nieuws verdisconteerd in de koersen. Een cruiseaandeel kopen is geen one-way ticket naar de maan: de sector blijft onderhevig aan macro-economische golven en specifieke risico’s. De hoge schulden uit het covid-tijdperk zijn een herinnering dat deze bedrijven kwetsbaar kunnen zijn als het tij keert. Een recessie of dalend consumentenvertrouwen kan de boekingen alsnog onder druk zetten (cruises blijven uiteindelijk luxegoederen). Twee van de drie marktleiders noteren bovendien nog steeds ruim onder hun pre-covid aandelenkoersen – een teken dat beleggers zich zorgen blijven maken over de torenhoge schulden. Kortom, de sector vaart weer voor de wind, maar is niet immuun voor tegenwind.

Op zoek naar trackers rond dit thema?

• Log op uw laptop of desktop in op Keytradebank.be
• Klik bovenaan in het zoekvenster op Geavanceerd
• Vink Trackers/ETF aan en zoek op het woord Travel