Zet een strakker monetair beleid een rem op de beurshausse?

Sinds de start van het jaar is het beurssentiment 180 graden gekeerd. Waar eind 2021 aandelenbeleggers nog optimistisch waren voor het nieuwe jaar, heerst er nu een begrafenisstemming. Schuldige lijkt de gestegen langetermijnrente. Die stijging van de langetermijnrente is te wijten aan de verwachting dat de Amerikaanse Federal Reserve (FED) dit jaar de kortetermijnrente een aantal keer zal verhogen.

Einde beursfeest dus? Of maken beleggers zich te veel zorgen? Laat ons eens kort vorige periodes van strakker monetaire beleid analyseren.

Tal van toonaangevende indices op de internationale aandelenmarkten zijn in een correctie beland. Vooral in de Verenigde Staten moesten indices met een grote blootstelling aan technologiewaarden heel wat terrein prijsgeven. De koersen staan onder druk omdat de langetermijnrentevoeten de hoogte ingaan.

Door de gestegen inflatie staat het stilaan in de sterren geschreven dat vanaf maart de FED waarschijnlijk haar nulrentebeleid naar de prullenmand zal verwijzen. De meeste economen gaan uit van drie tot vier renteverhogingen in 2022. Er zijn er zelfs die beweren dat er zeven – dat leest u goed - renteverhogingen zullen volgen. Maar is dit dan echt slecht nieuws voor beleggers? Laat ons even terug in de tijd gaan …

Wat zegt ons grafiek 1? Hieruit blijkt dat drie tot vier renteverhogingen geen uitzonderlijk feit zijn in de Verenigde Staten. Van 2004 tot 2006 was er een periode van monetaire verstrakking en in 2017 en 2018 vonden de laatste renteverhogingen plaats. Hoe presteerde de Amerikaanse S&P 500 in de twee recentste periodes van hogere kortetermijnrentevoeten?

Grafiek 1: renteverhogingen in de VSA (1970 – 2021)

Bron: LPL Research

In december 2015 bevond de S&P 500 zich in een stijgende trend. Dat is ook vandaag het geval want sinds maart/april 2020 heeft de Amerikaanse sterindex een mooie stijging laten zien. Van december 2015 tot september 2018 voerde de FED in totaal zes renteverhogingen door. Hoewel er een korte dip was bij de start van 2016 herstelden de koersen snel en gedurende gans deze periode van monetaire verstrakking was er geen ommekeer van de stijgende trend. Over de ganse periode was de totale return (koerswinst + uitgekeerde dividenden) 49,6% voor de S&P 500 (zie grafiek 2).

Grafiek 2: koersevolutie S&P 500 2015 - 2018

Bron: Compound Advisors

Net zoals in de laatste renteverhogingscyclus zat de S&P 500 in juni 2004 in een stierenmarkt of stijgende trend. Voor het eerst sinds 2000 verhoogde de Amerikaanse centrale bank de kortetermijnrente in 2004 (+0,25% van 1,00% naar 1,25%). In de daaropvolgende twee maanden kende de S&P 500 een kleine correctie maar dit verlies werd in de daaropvolgende maanden snel gerecupereerd. In totaal vonden in deze drie jaren 16 renteverhogingen plaats en de S&P 500 won 45,8% over deze periode (zie grafiek 3).

Grafiek 3: koersevolutie S&P 500 2004 - 2007

Bron: Compound Advisors

Uit de ervaringen van het verleden valt alvast af te leiden dat een periode van monetaire verstrakking niet tot het einde van de wereld hoeft te leiden voor aandelenbeleggers. Dikwijls zijn renteverhogingen een manier om een oververhitting van de economie tegen te gaan. Hierdoor worden te grote schokken in economische groei uitgevlakt.

Dat is, volgens ons, ook nu het geval : de internationale economie zit nog steeds in een groeifase en een recessie lijkt niet aan de orde. Het is trouwens best mogelijk dat de beurzen een renteverhoging zullen toejuichen. Beleggers hebben graag zekerheid en kunnen onzekerheid omtrent het toekomstige rentebeleid missen als kiespijn.

In tabel 1 zien we alvast dat de S&P 500 alvast geen hinder ondervindt van een renteverhoging. In de 3, 6 en 12 maanden zien we gemiddeld een positieve koersprestatie (+2,7%, 7,6% en 12,6%). In de vorige acht periodes van strakker monetair beleid bevond de S&P 500 index zich 12 maanden later steeds in de groene cijfers.

Met andere woorden, wie het hoofd koel houdt en niet panikeert, wordt beloond.

Tabel 1: koersprestatie S&P 500 na een renteverhoging

Bron: LPL Research

Conclusie

Sinds de start van 2022 zijn de meeste toonaangevende beursindices onderuit gegaan. Indices met een hoge blootstelling aan technologieaandelen (zoals de NASDAQ) hadden het hardst te lijden onder de gestegen langetermijnrentevoeten.

De rente op lange termijn stijgt omdat een strakker monetair beleid wordt verwacht. Nochtans hoeft een periode van hogere kortetermijnrentevoeten niet negatief te zijn voor aandelenbeleggers. Uit cijfers blijkt dat de initiële zenuwachtigheid snel plaats zou kunnen ruimen voor een verdere stijging van de beurzen.

Geert Van Herck Chief Strategist KEYPRIVATE