Shorten: wat is het en hoe werkt het?

Wat is shorten of short selling?

Shorten is een techniek waarbij beleggers inspelen op een koersdaling. Short sellers lenen aandelen en verkopen die vervolgens. Later kopen ze de aandelen terug aan een lagere prijs (tenzij de koers stijgt) en geven ze de aandelen terug aan de uitlener. Het rendement halen ze dan uit het prijsverschil tussen de verkochte aandelen en de teruggekochte aandelen.

Shorten is op zich een vreemd fenomeen: niets in onze reële economie lijkt er op. Als u een aandeel koopt, kunt u dat enigszins vergelijken met een product dat u in de supermarkt koopt. Net als dat aandeel lijkt die reep chocolade of die ananas u een goeie investering. Maar als u iets in de supermarkt tegenkomt dat u helemaal niet lust - yoghurt met aardbeien -, dan zal u wellicht niet al die potjes vertrappelen. Of zal u niet alle andere klanten overtuigen om geen yoghurt met aardbeien te kopen.

Op de beurs kan u echter wél meer doen dan alleen maar negeren wat u slecht vindt. U kunt actief gaan jagen op overgewaardeerde aandelen. Of op bedrijven waarvan u vermoedt dat ze in slechte papieren zitten. Als u short gaat op zo’n aandeel, dan kunt u winst maken als de koers van het aandeel daalt. Shorten kan niet alleen met aandelen, maar ook met obligaties en trackers.

Is shorten (on)ethisch?

Short selling is vaak voer voor discussie. Aan de ene kant worden short sellers soms weggezet als aasgieren die bedrijven ten gronde willen richten voor hun eigen profijt. Aan de andere kant vinden short sellers net dat ze nuttig werk leveren.

Heel wat aandelen die de afgelopen maanden door kleine beleggers de hoogte zijn ingepompt, hebben gemeen dat ze sterk geshort werden. Denk bijvoorbeeld aan GameStop, AMC Entertainment en andere zogenaamde Reddit-aandelen. Een deel van de beleggers die deze aandelen de lucht in duwde, ziet zichzelf in oorlog met de institutionele en ‘arrogante short sellers van Wall Street’.

Onder meer met GameStop zag een uitzinnige groep van kleine beleggers een kans om geld te verdienen door de short bets van hefboomfondsen een hak te zetten. De Reddit-beleggers kochten massaal aandelen van GameStop op. En wanneer de prijs van een aandeel sterk stijgt, kunnen shorters niet anders dan capituleren. De aandelen die ze geleend en verkocht hebben, moeten ze uiteindelijk terugkopen. En dat doet de prijzen nog verder opdrijven. Gevolg: een groep kleine beleggers zag hun winsten verveelvoudigen, terwijl verschillende short sellers miljardenverliezen leden.

In het kamp van de short sellers klinkt vaak een heel ander verhaal. Zij zien de financiële markten niet alleen als een akker waar je gezonde planten op moet laten groeien. Ze vinden ook dat planten die geen vruchten dragen of er verlept bij staan bijgeknipt of zelfs verwijderd mogen worden. Shorters zien zichzelf vaak als de critici en de sceptici. Ze bezitten de aandelen niet (en willen dat ook niet), maar ze signaleren wel dat een aandeel misschien overgewaardeerd is, of dat er iets niet pluis is.

De val van Enron, Lehman Brothers en Wirecard werd bijvoorbeeld mee in gang gezet door short sellers die ontdekten dat er iets was in de boekhouding. In die zin kunnen short sellers helpen mee ‘orde op zaken’ stellen en wanpraktijken ontmaskeren. Als u belegt in een aandeel dat sterk geshort wordt, doet u er dus goed aan om wat extra opzoekingswerk te doen.

Wat zijn de risico’s van short selling?

Short selling is vooral weggelegd voor beleggers die een heel hoog risico kunnen en willen nemen. De potentiële winst bij shorten is beperkt: de waarde van een aandeel kan slechts tot 0 zakken. Maar het potentiële verlies kan in theorie oneindig zijn als aandelen blijven stijgen. Short sellers kunnen dus niet gewoon achterover leunen, en wachten tot de rest van de wereld het met hen eens is.

Een belegger die op 25 juni 2020 een shortpositie in GameStop innam tegen 4,46^USD , kon hooguit 4,46 dollar per aandeel verdienen, te verminderen met de financieringskosten (om een aandeel te lenen, betaal je een vergoeding/rente aan de uitlener). Behield de shorter zijn positie tot en met 24 juni 2021, dan stond hij toen voor meer dan 200 dollar in het rood voor elk aandeel dat hij shortte, plus de kosten. Als de wind meezit, dan kan shorten een flink opleveren. Maar als het niet meezit, kunnen de gevolgen catastrofaal zijn.

Wanneer kan shorten nuttig zijn voor een ‘gewone’ belegger?

Een aandeel of aandelenindex kunt u ook shorten om een heel andere reden. Namelijk om uw beleggingen te beschermen tegen koersdalingen. Stel dat u een correctie op de markten verwacht. In plaats van uw hele portefeuille te verkopen, kunt u ook een stootkussen aanleggen om een deel van de klap kan opvangen. Dat kan door te beleggen in producten die profiteren van een marktdaling. Komt er een correctie, dan zakt de waarde van uw portefeuille, maar stijgt de waarde van het product waarmee u een shortpositie nam. Het omgekeerde geldt natuurlijk ook: stijgen de markten, dan stijgt uw portefeuille, maar wordt uw shortpositie minder waard.

Een stootkussen aanleggen kan door bijvoorbeeld een tracker te kopen die een aandelenindex short. Sommige trackers werken ook met hefbomen. Bij een “double short” zal bij een daling van 1%, de tracker in regel met 2% stijgen. Daarnaast zijn er ook veel afgeleide producten om een portefeuille in te dekken, zoals put-opties, put-warrants en turbo-shorts. Deze producten vergen echter een doorgedreven kennis en zijn enkel geschikt voor beleggers die een heel hoog risico willen nemen. Met deze producten kunt u uw inleg volledig verliezen.