Eén erfenis, meerdere erfmomenten: het restlegaat

Dat u meerdere personen kunt laten meegenieten van uw erfenis, wist u wellicht al. Maar wist u ook dat u dankzij het restlegaat voorrang kunt geven aan één erfgenaam tijdens zijn of haar leven en daarna nog een nieuwe erfgenaam kunt betrekken? In deze blog ontdekt u wanneer dit een interessante optie kan zijn voor u.

Wat is een restlegaat precies?

U heeft een vermogen opgebouwd en denkt na over de beste manier om dat over te dragen na uw dood. Een restlegaat is een specifieke clausule die u toevoegt aan uw testament.

Kort samengevat, wijst u een bepaald goed of bedrag eerst aan één persoon toe. Alles wat deze eerste erfgenaam overhoudt tot aan zijn of haar overlijden, schuift automatisch en integraal door naar een volgende erfgenaam.

Concreet, wijst u dus tegelijkertijd:

• Een eerste erfgenaam aan: deze persoon ontvangt het vermogen na uw overlijden;
• Een tweede erfgenaam aan: deze persoon krijgt wat er nog overblijft na het overlijden van de eerste erfgenaam.

Een aantal voorbeelden

Moeilijk om u hier iets bij voor te stellen? We delen een aantal mogelijke scenario’s met u waarin het restlegaat interessant kan zijn:

• U wilt uw partner financieel beschermen, maar ook uw kinderen iets nalaten;
• U heeft geen kinderen, maar wilt uw vermogen bijvoorbeeld spreiden tussen een goede vriendin en een petekind;
• U wilt vermijden dat uw erfenis via uw kind uiteindelijk naar een ex-schoonkind vloeit, maar eerder naar een eigen kleinkind of broer;
• U wilt een deel van uw vermogen nalaten aan een goed doel, maar pas nadat een familielid er gebruik van heeft kunnen maken;
• U leeft in een nieuw samengesteld gezin en wilt zeker zijn dat ook kinderen uit een vorige relatie uiteindelijk iets ontvangen;
• U bent kinderloos en wilt uw partner beschermen, maar toch ook uw eigen familie betrekken;
• U wilt een persoon met een beperking financieel helpen, maar daarna ook nog een andere erfgenaam aanstellen.

Wat zijn de voordelen van een restlegaat?

Vanzelfsprekend biedt deze constructie een aantal mogelijkheden die via de “klassieke” erfenis niet meteen mogelijk zijn. Een restlegaat laat u bijvoorbeeld toe om:

• Meerdere generaties te betrekken in uw successieplanning;
• Uw vermogen op een doordachtere manier door te geven;
• Fiscale voordelen te benutten voor de tweede begunstigde, want die wordt belast alsof hij of zij rechtstreeks van u erft – dus mogelijk aan een lager tarief (zie verder).

Schuilen er ook addertjes onder het gras?

Hoewel het restlegaat mooie mogelijkheden biedt, is het belangrijk dat u een aantal zaken vooraf goed mee in rekening neemt.

Zo heeft de als eerst aangeduide erfgenaam in principe de volledige vrijheid over wat hij of zij met de erfenis doet. De volgende erfgenaam blijft dus mogelijk alsnog met lege handen achter. Door bepaalde voorwaarden of beperkingen mee op te nemen in de clausule, kunt u dit voorkomen.

Om een juridisch sluitende erfenis na te laten, is het dus kwestie om alle losse eindjes aan elkaar te knopen. Dat betekent voldoende details opnemen in uw testament en de nodige garanties treffen die ervoor zorgen dat alles correct en netjes verloopt na uw dood. Precies zoals u in gedachten had. Denk bijvoorbeeld aan het opzetten van een aparte rekening, om een duidelijk zicht te behouden op wat nog rest na het overlijden van de eerste erfgenaam.

Wat met het fiscale plaatje?

We hintten hierboven al kort naar de fiscale gevolgen van een restlegaatconstructie. De erfbelasting (of de successierechten) wordt in dit geval in twee stappen geheven:

• De eerste begunstigde betaalt erfbelasting op het volledige bedrag of goed dat hij ontvangt;
• De tweede begunstigde betaalt later erfbelasting op het resterende deel, maar aan het tarief dat zou gelden alsof hij rechtstreeks van u geërfd had.

Dat betekent concreet: is de tweede begunstigde uw broer of zus, dan betaalt die het tarief dat voor broers of zussen geldt. Maar als het bijvoorbeeld uw zoon is, geldt het lagere tarief tussen ouder en kind. Deze fiscale regels verschillen per gewest. In Vlaanderen, Brussel en Wallonië gelden andere tarieven.

Nog enkele tips als u een restlegaat overweegt

• Laat u voldoende adviseren: bespreek uw plannen met een notaris of successieplanner;
• Zorg voor duidelijke communicatie met alle betrokken erfgenamen om misverstanden te vermijden;
• Zorg ervoor dat het resterende vermogen goed gedocumenteerd wordt als u het eenvoudig wilt maken voor de tweede begunstigde;
• Gebruik het restlegaat om de juiste redenen: het is geen oplossing om controle te houden, maar wel een manier om uw wensen op langere termijn te laten doorleven.

Samengevat: het restlegaat is een juridische opportuniteit die tegelijk veel flexibiliteit en controle biedt. Door goed na te denken over wie u wat nalaat – en in welke volgorde – kunt u de overdracht van uw vermogen doordachter plannen. De fiscale voordelen zijn mogelijk mooi meegenomen, maar de kracht van het restlegaat ligt vooral in de persoonlijke invulling van uw erfenisverhaal.

Meer te weten komen over erven en schenken?

Wenst u tot slot meer informatie te bekomen rond de juridische, financiële en administratieve zaken die komen kijken bij schenken of erven? Blijf helemaal bij via onze blogpagina!

Ontdek meer schenkings- en erftips

**Gelieve te noteren dat Keytrade Bank geen fiscaal of ander advies verstrekt.