Oplichting bij online dating: tips om u te beschermen

De liefde van uw leven? Die vond u vroeger naast u in de aula, tussen de rekken in de supermarkt of op het trouwfeest van nonkel Rik. Vandaag vindt u die daar nog steeds, maar steeds vaker zoeken we onze M/V/X ook online. Van Tinder tot Tweedehands.be: het internet barst van de platforms om de ware te (proberen) vinden. Dat kan best wel handig / frustrerend zijn *schrappen wat niet past*, vooral in tijden waarin we soms meer schermen zien dan gezichten. Zoals bij elke goudkoorts, trekt ook de zoektocht naar liefde mensen met minder nobele bedoelingen aan. Ze zijn uit op uw persoonlijke gegevens, uw geld of erger. Fraudeurs worden overigens steeds vernuftiger in hun methodes om nietsvermoedende slachtoffers in de val te lokken. Hieronder volgen enkele veelvoorkomende trucjes die oplichters gebruiken. Verderop vindt u praktische tips om uw hart én portemonnee te beschermen.

1. Knap, intelligent, sympathiek en helemaal nep

Een van de meest voorkomende methodes die oplichters gebruiken, is het creëren van een nepprofiel - ook wel catfishing genoemd. Ze gebruiken foto's en persoonlijke informatie van iemand anders om een aantrekkelijk, maar fictief personage te creëren. Ze spelen in op uw emoties met als doel uw vertrouwen te winnen en uiteindelijk geld en/of persoonlijke gegevens te ontfutselen. De befaamde Tinder Swindler is een perfect voorbeeld van deze techniek. Het profiel van uw potentiële date ziet er niet alleen aantrekkelijk uit, hij of zij heeft vaak ook een indrukwekkende carrière en/of mooie diploma’s aan de muur hangen. De conversatie schakelt vroeg of laat over naar geld, waarbij de oplichter dikwijls zijn indrukwekkende portfolio voor u opent en u doet watertanden bij zijn of haar rijkdom. Al dat geld verzamelde hij dankzij een ‘cryptomunt’ of andere ‘investering’. En u wordt natuurlijk geadviseerd om daar ook geld in te pompen.

Op deze truc bestaan er 101 varianten. Zo kunnen oplichters bijvoorbeeld het profiel aannemen van een militair of legerarts die in het buitenland is gestationeerd. Vroeg of laat volgt dan het verzoek om hem of haar even financieel te depanneren (het betaalnetwerk ligt hier plat) en geld over te schrijven voor een vlucht naar huis, of andere uitgave. De oplichter kan u ook vragen of hij/zij waardevolle spullen naar u kan opsturen, in afwachting dat hij of zij terugkomt van missie. Maar u moet dan natuurlijk wel eerst geld overmaken voor de verzending of voor ontvangst. Een andere gouwe ouwe: de oplichter beweert dat hij of zij moet trouwen om miljoenen dollars aan goud te erven dat is nagelaten door een vader of nonkel. Het huwelijk is zogenaamd een voorwaarde in het testament van de vader of nonkel… u raadt het vervolg al. Let op: een nepprofiel hoeft niet altijd blits of opvallend te zijn. Ook saai ogende profielen kunnen vals zijn. Vroeg of laat krijgt u dan bijvoorbeeld een verzoek om geld over te maken voor de medische behandeling van een ziek familielid, voor een cadeaubon, enzovoort.

Download onze checklist en vind praktisch tips tegen fraudeurs.

2. In uw blootje gezet

Chantage is een andere techniek. Het begint vaak met een voorstel om het gesprek naar een meer persoonlijke dimensie te tillen, zoals videobellen. Echter, op het moment suprême blijkt de webcam van uw potentiële date defect. Desondanks weet deze persoon, met een mengeling van vleierij en charme, u te overtuigen om intieme handelingen te verrichten voor de camera. Deze momenten van kwetsbaarheid worden zonder uw medeweten vastgelegd. Na deze uitwisseling ontpopt de man of vrouw van uw dromen zich tot een afperser en dreigt die de compromitterende beelden te delen met uw vrienden, familie of zelfs collega's, tenzij u instemt met een betaling. Dit is het begin van een afpersingscyclus waarbij u mogelijk meermaals wordt gevraagd om geld over te maken onder de dreiging van openbaring. De druk en het risico nemen toe, aangezien de fraudeur u in een hoek drijft met de dreiging uw reputatie en relaties te beschadigen.

3. De valstrik van frauduleuze datingsites

Frauduleuze datingsites beloven legitieme ontmoetingen en relaties, maar de realiteit is anders. Vaak telt de site heel weinig echte datingprofielen, en is ze net overbevolkt met scammers op zoek naar een volgend slachtoffer. Gebruikers worden aangespoord om een profiel aan te maken in ruil voor een gratis premium lidmaatschap of een ander exclusief voordeel, maar deze sites zijn meer geïnteresseerd in uw persoonlijke en financiële gegevens dan in uw liefdesleven.

Als u bij de onboarding om gevoelige informatie wordt gevraagd zoals financiële gegevens of antwoorden op beveiligingsvragen zoals de naam van uw moeder of de naam van uw eerste school, dan gaan uw alarmbellen beter af. Wees ook op uw hoede voor een plotselinge toevloed van interesse kort na het aanmaken van uw profiel. Als uw profiel minimaal is ingevuld, zonder foto's, duidelijke voorkeuren, of beschrijvingen, maar u wordt overstelpt met berichten, dan is de kans groot dat u te maken heeft met een datingsite die oplichterij faciliteert.

4. Valse veiligheid: verificatiefraude

Bij deze vorm van fraude ontvangt u een e-mail, sms, WhatsApp’je of ander bericht waarin u wordt gevraagd om uw account te verifiëren. Het bericht kan beweren dat uw datingapp zijn gegevens aan het bijwerken is en vraagt om uw account te verifiëren. Bij andere vormen van oplichting kan een online match uw vragen om uw account te verifiëren voordat u verder communiceert. In deze voorbeelden moedigt de oplichter u aan om op een link te klikken om uw account te verifiëren. Zodra u klikt, wordt u gevraagd om persoonlijke gegevens.

Een andere variant is deze. De conversatie met uw potentiële date gaat de goede richting uit, er is een wederzijdse klik en dan komt natuurlijk de vraag: wil je eens afspreken? De man of vrouw aan de overkant ziet dat wel zitten, maar heeft naar eigen zeggen al eens nare ervaringen gehad. Daarom vraagt hij of zij om een Safe Dating ID of ander nepcertificaat in te vullen zodat u geverifieerd kan worden als iemand die echt is en goede bedoelingen heeft. Uiteraard komt u dan op een site terecht waar u uw persoonlijke gegevens moet ingeven en een klein bedrag moet betalen om het ‘certificaat’ te krijgen (waardoor u meteen ook uw kaartgegevens hebt gedeeld).

Wat zijn rode vlaggen?

• Oplichters proberen u snel van de datingapp of -site af te halen, waar berichten niet gemonitord worden. Ze kunnen smoesjes gebruiken zoals "Mijn lidmaatschap loopt bijna af", "Ik vind het niet leuk om hier elke dag in te loggen" of "Het is makkelijker om te chatten op WhatsApp dan hier".
• Het gesprek wordt al snel romantisch. U krijgt een bombardement van complimenten, de oplichter beweert verliefd op u te worden of een speciale band te voelen.
• Oplichters stellen veel vragen. Hoe meer ze over u weten, hoe makkelijker u te manipuleren bent.
• Het verhaal is inconsistent. Als iemand onwaarheden vertelt, kan het makkelijk zijn om te vergeten wat hij of zij eerder heeft gezegd, zeker omdat oplichters vaak verschillende slachtoffers tegelijk bewerken.
• De profielfoto lijkt op een model. Als een profielfoto er te goed uitziet om waar te zijn, is het eenvoudig om te controleren of de foto echt is. Een omgekeerde fotozoekactie laat zien of een profielfoto ergens anders op het internet is gebruikt (al weet u met AI maar nooit).
• Ze hebben geen digitale voetafdruk. Hoewel sommige mensen geen sociale media gebruiken en proberen om hun persoonlijke informatie op het internet te minimaliseren, kan het verdacht zijn als u geen enkel spoor van uw mogelijke date online vindt.
• Ze gebruiken geleende tekst. Oplichters doen vaak niet de moeite om hun profieltekst of berichten te schrijven, maar kopiëren deze van andere websites of datingprofielen.
• Ze zullen je niet videobellen of persoonlijk ontmoeten, en verzinnen elke keer een nieuwe smoes. De voor de hand liggende reden is dat ze er niet uitzien als de persoon op hun profielfoto.
• Hun leven klinkt als een soap, inclusief uitgebreide verhalen over ziekte, familietragedies of ernstige ongelukken die sympathie opwekken.
• Ze wonen ver weg, werken op een schip, boorplatform of werf in het buitenland. Oplichters proberen relaties op lange afstand te onderhouden omdat ze dan een excuus hebben om hun doelwit niet te ontmoeten.
• Ze vragen u om geld. Alle manipulatie - die zelfs weken of maanden kan duren - leidt naar een verzoek om geld.