Waarom u in het tijdperk van AI nog waakzamer voor fraude moet worden

Artificiële intelligentie opent de deur voor innovatie, maar ook voor oplichters. Door AI is niets meer wat het lijkt. Wat kan u doen om u te wapenen?

Maandagochtend vroeg. Geen zin in die videocall met uw baas, klant of tante? Dan laat u gewoon uw avatar in de call opdraven: een levensechte digitale kloon die er niet alleen uitziet zoals u, maar ook praat zoals u. Zonder dat iemand ook maar iets in het ootje heeft, voert uw avatar het gesprek in uw naam. Hij reageert met uw stem, intonatie en zelfs uw typische stopwoordjes. En dat terwijl u zelf nog vrolijk ligt te slapen. Zodra de call erop zit, stuurt uw AI-agent een verslag van het gesprek naar uw mailbox. Dat leest u later rustig na bij het ontbijt. Maar eerst nog even snoozen …

Vijf jaar geleden leek dat nog een scenario uit een sciencefiction film. Vandaag kan het perfect, zonder dat u een computernerd hoeft te zijn. Foto’s, video’s, boeken, eindwerken, opera’s en een digitale kloon van uzelf: met de hulp van generatieve AI kan u tegenwoordig alles creëren. Op een simpele computer en met een klein budget.

AI komt met heel wat opportuniteiten. Maar ook met uitdagingen. Want helaas gebruiken fraudeurs dezelfde technologie om u te proberen misleiden. Van nepaanbiedingen en automatisch gegenereerde berichten tot hyperrealistische video’s: AI maakt het oplichters makkelijker dan ooit om hun slag te slaan.

Hoe gaan fraudeurs met AI aan het werk?

AI stelt oplichters in staat om steeds geraffineerder te werk te gaan. Hier zijn enkele voorbeelden:

1. Nep-webshops en producten

Valse webshops gebruiken AI-tools zoals Midjourney om perfecte afbeeldingen van producten te genereren die in werkelijkheid niet bestaan. Klanten betalen voor een product, maar ontvangen óf helemaal niets óf een soortgelijk product van mindere kwaliteit.

2. Deepfakes en voice clones

Fraudeurs maken gebruik van AI om hyperrealistische video’s en stemmen te creëren. Zo slaagde een fraudeur erin een digitaal gekloonde CFO van een groot bedrijf in een videocall op te voeren, samen met andere gekloonde managers. Een nietsvermoedende medewerker die in de videocall aanwezig was, kon met succes overhaald worden om een “factuur van 25 miljoen USD” te betalen ... Ook dicht bij huis zijn deepfakes geen uitzondering en gebruiken oplichters bekende en minder bekende koppen om mensen op te lichten.

3. AI-gedreven phishing

De tijd van phishingmails in gebrekkig Nederlands is lang voorbij. Met behulp van AI schrijven oplichters overtuigende phishingmails of berichten die volledig zijn afgestemd op het slachtoffer. Eén jaar na de lancering van ChatGPT was het aantal phishingmails al met 1.265% gestegen. Dankzij AI kunnen ze moeiteloos een toon en stijl nabootsen van de persoon of organisatie die ze willen imiteren. Hierdoor worden zelfs doorgewinterde internetgebruikers soms misleid.

4. Frauduleuze identiteiten

Met AI kunnen fraudeurs overtuigende nepidentiteitencreëren, compleet met foto's en persoonlijke verhalen. Ze winnen vertrouwen via sociale media of chats, om zo slachtoffers te verleiden gevoelige informatie te delen. Ook datingsites zijn een aantrekkelijk doelwit: tools zoals LoveGPT helpen fraudeurs om mensen te misleiden op deze sites.

5. AI-chatbots

Fraudeurs zetten AI-chatbots in om geloofwaardige gesprekken te voeren. Deze bots kunnen emoties manipuleren en zich voordoen als echte mensen, waardoor slachtoffers worden overgehaald om persoonlijke gegevens of geld te delen.

Tip: Maak gebruik van de In Call App-functie in de Keytrade Bank-app als u Keytrade belt. Zo bent u er 100% zeker van dat u altijd met een officiële medewerker in contact staat.

Waarom AI-gedreven fraude gevaarlijker is

AI-tools zijn niet alleen toegankelijk geworden, maar ook gebruiksvriendelijk. Dit maakt het eenvoudig voor zelfs technisch minder onderlegde fraudeurs om geavanceerde scams op te zetten. Een andere factor is de schaalbaarheid van AI-fraude. Waar traditionele oplichting tijd en inspanning vergde om één persoon tegelijk te misleiden, kunnen AI-tools dit proces automatiseren. Denk aan duizenden phishingmails die automatisch gepersonaliseerd worden, of chatbots die tientallen gesprekken tegelijk voeren met slachtoffers. Fraudeurs hoeven zelfs niet langer aan hun computer te zitten of aan de telefoon te hangen om iemand op te lichten. Daarnaast speelt de psychologische impact van AI een grote rol. Mensen vertrouwen vaak op beelden of stemmen om de echtheid te beoordelen. Deepfakes en voice clones misbruiken precies deze instinctieve reacties. Wanneer een video of stem authentiek lijkt, gaan mensen ervan uit dat het ook daadwerkelijk zo is. Hierdoor vallen zelfs goed geïnformeerde en waakzame mensen ten prooi aan deze technieken.

Tot slot is er de factor van sociale manipulatie. AI maakt het mogelijk om slachtoffers te benaderen op een manier die volledig afgestemd is op hun persoonlijke situatie. Of het nu gaat om een valse sollicitatie, een liefdesrelatie of een zakelijke transactie, de precisie waarmee AI-fraudeurs hun slachtoffers kunnen benaderen, vergroot de kans op succes aanzienlijk. Met de constante evolutie in AI zullen fraudetechnieken ook blijven veranderen. Dit betekent dat we ons moeten voorbereiden op nieuwe en andere vormen van oplichting die nog geavanceerder en overtuigender zijn.

Hoe beschermt u zich?

1. Wees alert voor verdachte signalen

Dubbelcheck identiteiten: Ontvangt u een onverwacht bericht, telefoontje of videocall van iemand die u kent? Of draait het gesprek uit op geld of persoonlijke informatie? Controleer via een ander kanaal of die persoon u daadwerkelijk contacteerde.

Analyseer aanbiedingen: Wees op uw hoede voor deals die te mooi lijken om waar te zijn.

2. Beveilig uw online accounts

Gebruik sterke wachtwoorden: Maak gebruik van unieke wachtwoorden voor elk account. Een wachtwoordmanager kan u helpen deze veilig te beheren.

Twee-factor-authenticatie (2FA): Voeg een extra beveiligingslaag toe aan uw accounts, zoals een sms-code of authenticator-app.

Hou persoonlijke informatie voor uzelf: Deel zo weinig mogelijk details over uw leven online en op sociale media. Hoe minder fraudeurs over u weten, hoe moeilijker het is om u te benaderen.

3. Let op als u een verzoek van uw bank krijgt

Installeer geen extra applicaties: Uw bank zal u nooit vragen om een bestand of software op uw computer, tablet of smartphone te downloaden.

Geef nooit uw codes door: Banken vragen nooit naar uw persoonlijke codes via de telefoon, bericht, mail of brief.

Let op met QR-codes: Keytrade Bank verstuurt geen QR-codes via e-mail of chat. We gebruiken enkel en alleen QR-codes via de beveiligde site en/of bij een betaling op de site van een handelaar.

4. Wees op uw hoede voor phishing

Controleer afzenders: Kijk goed naar het e-mailadres of telefoonnummer. Officiële instanties vragen nooit gevoelige informatie via e-mail of sms.

Klik niet zomaar op links: Hover eerst over een link om de volledige URL te bekijken. Wees extra voorzichtig bij onbekende of onlogische domeinnamen.

5. Maak gebruik van technologie tegen technologie

AI-detectietools: Hoewel ze niet waterdicht zijn, kunnen sommige platforms en apps deepfakes en verdachte online activiteiten herkennen. Overweeg het gebruik van tools die speciaal zijn ontworpen om AI-gegenereerde inhoud te analyseren.

Spamfilters en antivirussoftware: Werk deze regelmatig bij zodat u beschermd blijft tegen phishing en malware.

6. Controleer financiële transacties

Stel limieten in: Beperk de bedragen die u in één keer kunt overmaken via uw bankrekening. Dit kan de schade beperken in geval van fraude.

Gebruik veilige betaalmethoden: Betaal liever met creditcards, omdat deze vaak een extra beschermingslaag bieden tegen oplichting.

7. Wees voorzichtig met AI-tools

Gebruik alleen vertrouwde platforms: Als u zelf AI-tools gebruikt, zorg er dan voor dat deze afkomstig zijn van gerenommeerde ontwikkelaars.

Lees de privacyvoorwaarden: Controleer hoe de tool met uw gegevens omgaat. Vermijd het uploaden van gevoelige informatie naar onbekende AI-systemen.

8. Wees alert bij online aankopen

Controleer bedrijfsinformatie: Kijk of naam, adres en ondernemingsnummer duidelijk vermeld staan op de website. Ontbreekt deze info? Dat kan op fraude wijzen.

Zoek reviews op externe platformen: Vertrouw niet alleen op de recensies op de website zelf. Controleer platformen zoals Trustpilot.

Veilig online met Keytrade Bank

Bij Keytrade Bank maken we van veiligheid een topprioriteit. Persoonlijke bankgegevens achtergelaten op een verdachte website? Persoonlijke gegevens via telefoon doorgegeven aan een onbekende? Een onbekende betaling die u zelf niet ingevoerd hebt? … Bel ons 24/7 op + 32 2 679 90 00.