Waar geld is, is een hefboom voor verandering

Huis Lumen aan de Huidevettersstraat in Antwerpen. Daar kan u van 1 tot en met 30 oktober het Museum of Circular Economy[1] bezoeken. Organisator Nina Maat (25) koppelde telkens een kunstenaar aan een bedrijf dat vandaag al inspanningen levert in de circulaire economie[2] . Het resultaat is een vijftiental installaties en kunstwerken.

Kunstenaar Frederik Lizen - bekend onder de naam En Plein Public - werd voor deze tentoonstelling gematcht aan Keytrade Bank. Maatschappijkritisch met een kwinkslag: zo beschrijft hij zijn werken. Een thema als ‘verantwoord beleggen’ is dan ook spek voor zijn bek. Het resultaat kan u ontdekken in het Museum of Circular Economy. Vóór Frederik aan de slag ging, stak hij eerst zijn licht op bij Katrien Berghs (HR-manager bij Keytrade Bank), Viktor Smits (lid van het corporate social responsibility comité bij Keytrade Bank) en Jasper Vekeman (financieel journalist en medeoprichter van de Duurzaam Beleggen Academy).

“Een bank is er niet alleen om winst te maken en aandeelhouders tevreden te houden. Ze heeft ook een maatschappelijke rol te vervullen”, start Katrien Berghs van Keytrade Bank. “Enerzijds door zelf het goede voorbeeld te geven. Anderzijds door klanten de mogelijkheid te bieden om een verschil te maken met hun geld. Want waar geld is, is een hefboom voor verandering.”

“Zelf het goede voorbeeld geven, betekent meer dan alleen maar PMD sorteren, het licht in de zaal uitdoen na een meeting, of oud meubilair wegschenken aan een goed doel. Dat is natuurlijk ook belangrijk - de CO2 uitstoot van Keytrade Bank is per werknemer overigens 2,2 keer lager dan het gemiddelde van de Belgische banken - maar niet het enige”, vervolgt Katrien. “Gelukkige en gezonde werknemers: dat telt evenzeer.”

“Daar werken we aan door onder meer sportactiviteiten, sessies rond gezond eten en koken, massages, … te faciliteren”, knoopt Viktor Smits van Keytrade Bank aan. “Vandaag bieden we al 50% telewerk aan, en willen we nog een stap verder gaan om medewerkers een betere balans tussen werk en privé te bieden. Tot slot zitten we hier op het kantoor in Brussel niet op een eiland. Zo werken we samen met Molengeek, waarbij we jongeren met aspiraties in IT carrièremogelijkheden willen aanbieden.”

Bedrijven en in het bijzonder banken kunnen verandering brengen. Niet alleen door voor hun eigen deur te vegen, maar ook door klanten de mogelijkheid te bieden bewuste keuzes te maken. Bijvoorbeeld door verantwoord in plaats van ‘klassiek’ te beleggen. “Klanten kunnen verantwoord beleggen bij Keytrade Bank, maar zonder dat we ze in een richting duwen. Keytrade Bank is geen typische adviesbank. We werken online en hebben geen honderden kantoren en een veelvoud aan beleggingsadviseurs. Dat betekent ook dat we geen beleggingsproducten aan- of afraden”, schetst Katrien het veld. “Elke klant kan verantwoord beleggen, maar de keuze ligt dus nog altijd bij de klant.”

Crédit Mutuel Arkéa - de groep boven Keytrade Bank - hanteert zelf een strikte investeringspolitiek. Zo investeert de groep zelf niet in sectoren als olie, tabak of wapens. “Maar deze beleggingen schrappen uit het aanbod, gaat voorbij aan de keuzevrijheid van onze klanten.‘Censureren’ zit niet in ons DNA, en evenmin in het DNA van onze klanten”, vervolgt Viktor. “We kunnen klanten wel informeren, en misschien zelfs wat nudgen, maar ze beslissen nog altijd zelf.”

Katrien en Viktor erkennen dat ze op vlak van informeren nog een lange weg te gaan hebben. Enerzijds zijn er wettelijke beperkingen waardoor de bank niet mag adviseren. Anderzijds zijn we nog ver verwijderd van een uniforme standaard over wat duurzaam of verantwoord beleggen nu precies is. “Er zijn namelijk verschillende strategieën om verantwoord te beleggen”, knoopt Jasper Vekeman van Duurzaam Beleggen Academy aan. “Zo kan je bedrijven uit controversiële sectoren uitsluiten, of enkel beleggen in de ‘beste leerlingen’ van een sector. Je kan ook ESG-beleggen waarbij je zowel rekening houdt met criteria op vlak van milieu (Environment), maatschappij (Social) als goed bestuur (Governance). Een andere strategie is om te beleggen in bedrijven die een positieve impact bewerkstelligen met hun producten of diensten, enzovoort.”

De verschillende definities en strategieën binnen verantwoord beleggen is niet de enige laag van abstractie. “Daarbovenop zijn er ook verschillende manieren om de duurzaamheid van een belegging te meten. De realiteit is vaak dat eenzelfde bedrijf een duurzaamheidsrating van 6 op 10 krijgt van het ene ratingbureau en een rating van 9 op 10 van het andere ratingbureau”, vervolgt Jasper. “Als doe-het-zelfbelegger moet je dus niet alleen een duurzaamheidsstrategie kiezen, maar ook kiezen welke meetlat je wil gebruiken als referentiekader. En dat is bijlange nog geen exacte of objectieve wetenschap.”

“Het blijft een moeilijke oefening”, beamen Katrien en Viktor van Keytrade Bank. “Maar we mogen beterschap en meer transparantie verwachten. Op Europees vlak beweegt er veel.” Zo zullen beursgenoteerde bedrijven vanaf 2024 veel gedetailleerder moeten rapporteren over hun niet-financiële cijfers, zoals hun CO2-uitstoot. De regel geldt ook voor buitenlandse beursgenoteerde bedrijven die jaarlijks minstens 150 miljoen euro omzet draaien in de EU en minstens één afdeling in de EU hebben. Dat zal het huiswerk voor klanten die verantwoord willen beleggen, makkelijker maken. Wordt ongetwijfeld vervolgd!

Lees ook:

• Wat is de circulaire economie? [link naar artikel 1]
• 7 manieren om thuis en onderweg de cirkel rond te maken [link naar artikel 2]
• Wat is er te zien in het Museum of Circular Economy [link naar artikel 2]

Volgende keer

Van kledij repareren tot een bouwevent: het Museum of Circular Economy organiseert ook verschillende events.