Een schenking van plan? ‘Verdachte periode’ is verlengd in Wallonië

Als u roerende goederen wil schenken (zoals geld, aandelen, beleggingsfondsen, …) dan kan dat doorgaans op twee manieren.

• Met een notariële akte
  • Verplicht als u bepaalde type beleggingen wil schenken zoals termijnrekeningen en beleggingsverzekeringen.
  • Verplicht als u bepaalde voorwaarden aan de schenking wil koppelen.
  • Niet verplicht als u geld, aandelen, obligaties, trackers, beleggingsfondsen, … wil schenken.
  • Er is schenkbelasting verschuldigd: in Vlaanderen en Brussel is dat 3% bij een schenking in rechte lijn en tussen partners en 7% aan alle anderen. In Wallonië betaalt u 3,3% bij een schenking in rechte lijn en tussen partners en 5,5% aan alle anderen. Schenkt u aan een goed doel? Dan is er onder bepaalde voorwaarden géén schenkbelasting verschuldigd.
  • De begiftigde (uw kinderen, partner, derden, …) zal bij uw overlijden geen erfbelasting op de schenking betalen.
• Met een (niet-geregistreerde) bankgift
  • U hoeft niet langs de notaris en hoeft de schenking niet te registreren (registreert u die alsnog, dan betaalt u wel schenkbelasting).
  • U schrijft het geld of de effecten over en stelt een begeleidende brief op (pacte adjointe) die u aangetekend verstuurd. De ontvanger houdt deze brief en de rekeninguittreksels zorgvuldig bij, en laat de brief ongeopend.
  • Er is géén schenkbelasting verschuldigd.
  • De begiftigde (uw kinderen, partner, derden, …) zal geen erfbelasting op de schenking betalen, tenminste als u de verdachte periode overleeft.

Wat is de verdachte periode en hoe lang duurt die?

Bij een notariële akte hoeft u geen rekening te houden met de zogenaamde verdachte periode. Of u nu één maand na de schenking of vijftig jaar na de schenking overlijdt: de begiftigde zal geen erfbelasting hoeven te betalen op de schenking.

Bij een bankgift is dat anders. Tot eind 2021 gold in alle gewesten dat u als schenker nog 3 jaar na de schenking diende te leven. Overleed u bijvoorbeeld 2 jaar en 10 maanden na de schenking via een bankgift, dan dienden de begiftigden alsnog schenkbelasting te betalen. De fiscus rekent het geschonken kapitaal dan alsnog mee in de nalatenschap en belast die bijgevolg ook met erfbelasting.

Die erfbelasting is niet min: in rechte lijn en tussen partners lopen de tarieven op van 3% tot 30% (afhankelijk van de schijf en het gewest), en tussen derden zelfs van 25% tot 80%. De erfbelasting is dus een stuk hoger dan de schenkbelasting.

Sinds 1 januari 2022 is de verdachte periode in Wallonië verlengd van 3 naar 5 jaar. De aanpassing is van kracht op alle schenkingen die vanaf 1 januari 2022 worden gedaan. Deed u een schenking in 2021 of eerder, dan blijft de verdachte periode op 3 jaar. De verlening van de verdachte periode werkt dus niet retroactief.

Welke gevolgen heeft de verlening van de verdachte periode in Wallonië?

Heeft de schenker zijn fiscale woonplaats in Wallonië, dan wordt het nog belangrijker om de afweging te maken tussen een bankgift en een schenking via een notariële akte. Als schenker moet u voortaan immers nog 5 jaar in leven blijven, in plaats van 3. Dat maakt een bankgift een stuk riskanter.

Goed om weten: waar de begiftigde erfbelasting moet betalen, wordt door de laatste fiscale woonplaats van de overledene bepaald. Als de laatste fiscale woonplaats van de overledene in het Vlaams Gewest ligt, zijn de Vlaamse successierechten van toepassing. Als de overleden rijksinwoner zijn laatste fiscale woonplaats in Brussel of Wallonië had, dan zijn de Brusselse of Waalse successierechten van toepassing. Als de overledene tijdens zijn laatste vijf levensjaren op meer dan één plaats in België woonde, dan telt het gewest waar de overledene het langst woonde in die vijf jaar.

Volgen Vlaanderen en Brussel ook?

Voor de fiscus is het interessanter als u voor een notariële akte kiest in plaats van een bankgift. Dat brengt immers gegarandeerd geld in het laatje dankzij de schenkbelasting, terwijl de fiscus die zekerheid bij een bankgift niet heeft. Als de schenker immers nog 3 jaar na de bankgift leeft (5 jaar in Wallonië dus), dan krijgt de fiscus geen schenkbelasting en ook geen erfbelasting.

In 2020-2021 was er in Vlaanderen sprake om de verdachte periode te verlengen van 3 naar 4 jaar. Dat plan verdween uiteindelijk weer in de koelkast. Dat Wallonië nu de verdachte periode heeft verlengd, brengt het onderwerp opnieuw in de kijker. Of Vlaanderen en/of Brussel nu het voorbeeld zullen volgen is alsnog koffiedik kijken, maar vroeg of laat komt het wellicht opnieuw op de besprekingstafel.

U deed een schenking met een bankgift en bedacht zich. Kan u de bankgift alsnog registreren?

Ja, dan kan. Op die manier vermijdt u het risico dat de begiftigde erfbelasting zal betalen. Registreert u de bankgift alsnog, dan is er wel schenkbelasting verschuldigd.

Deze stappen dient u te zetten voor de registratie van een bankgift.

Dient u ook voor een kleine schenking een bankgift of notariële akte organiseren?

Die 50 euro in een enveloppe of het zakgeld op zondag: daarvoor hoeft u gelukkig niet naar de notaris of zelf documenten op te stellen. Een gift wordt pas een schenking als het om een belangrijk deel van uw vermogen gaat. Als u jaarlijks minder dan 1% van uw vermogen ‘uitdeelt’ via giften, dan zal dat de fiscus wellicht weinig boeien. Twijfelt u? Dan is het ten zeerste aangeraden om advies te vragen aan uw notaris of een andere expert ter zake.

Geldt de verdachte periode ook voor de schenking van onroerende goederen, zoals vastgoed?

Nee, onroerende goederen kunnen nooit geschonken worden zonder betaling van schenkbelasting. Voor onroerend goed dient u altijd bij de notaris langs te gaan.